Vata Dosha Guide - Symptoms, Causes and How to Balance Vitiated Vata Levels
According to Ayurveda, every individual has three active energies inside their body. These energies govern various functions, like managing the mind, body- and even the diseases you will be prone to or the diet you should follow.
Vata dosha is one of these three energies; it is light and airy and manages body movement related functions. It governs the expression of your speech and the flow of your breath. It is the motivating factor for the other two doshas- pitta and kapha..
Vata dosha is one of these three energies; it is light, airy and manages body movement and motion-related functions.It governs the expression of your speech and the flow of your breath. In fact, it is the motivating factor for the other two doshas- pitta and kapha.
However, when Vata levels aggravate in the body, it may lead to various health concerns- ranging from chapped lips, dry skin, and loss of appetite to emaciation, weakness, constipation, etc., depending on the severity of aggravation.
This blog discusses such concerns and how to balance excess Vata with a few grounding and comforting techniques.
Vata Dosha Symptoms
Before we discuss remedies to manage excess Vata, let’s look at the symptoms that it may cause in the body:
- Dry skin, hair, lips, ears, joints
- Dryness around internal systems resulting in bloating, gas, constipation, dehydration, weight loss
- Feeling dizzy and restless
- Unusually cold
- Muscle spasms, constrictions, unusual pains
- Roughness of skin and lips
- Excessive restlessness, anxiety, fidgeting, muscle twitching, palpitations, agitation
- Low weight and inability to gain weight
- Insomnia or interrupted sleep
High Vata may not be noticeable immediately, however, in a few weeks, some or all of the above mentioned Vata dosha symptoms might crop up. To keep Vata levels in check, it’s advisable to steer clear of the following triggers:
Cause for High Vata Levels
If your Vata levels are high, the following triggers may be the reason:
- Extremely cold or dry weather.
- Eating cold food can increase Vata levels.
- Foods that are too light and quick to digest can increase Vata levels. For example, light poha.
- Excessive fasting, excessive workouts, extremely long brisk walks, and other similar activities for weight loss can increase Vata.
- In winter, the cold weather increases Vata on the skin level, resulting in dryness.
- Foods that dry up the mouth, skin, or stools increase dryness and aggravate the Vata.
- Excessive sexual activity can also cause dryness and increase Vata.
- Depletion of tissues can cause Vata levels to shift.
- Injuries on the vital points in the body (Marmas) can increase Vata levels.
Recommended Vata Dosha Diet
The food we eat can largely influence the Vata levels inside our body. For example, too pungent or bitter foods may often aggravate the Vata levels inside the body. To maintain healthy Vata levels, sticking to a suitable diet is crucial. Favor the three S- sweet, sour, and salty and choose warm, nourishing foods.
మీ శరీరం యొక్క వాత స్థాయిలను అదుపులో ఉంచడంలో సహాయపడే వాత శాంతింపజేసే ఆహారాల జాబితా ఇక్కడ ఉంది:
- వేడి సూప్‌లు & కూరలు
- నెయ్యి
- అవకాడోలు
- గింజలు
- కొబ్బరి
- మజ్జిగ
- ఆలివ్స్
- గుడ్లు
- చీజ్
- మొత్తం పాలు
- గోధుమ
- పసుపు, అవిసె గింజలు, దాల్చిన చెక్క, అల్లం మొదలైన వెచ్చని సుగంధ ద్రవ్యాలు.
అలాగే, దయచేసి కింది ఆహారాలకు దూరంగా ఉండండి, ఎందుకంటే అవి వాటా స్థాయిలలో గందరగోళాన్ని రేకెత్తించవచ్చు:
- ఆర్టిచోక్స్
- చేదు పుచ్చకాయ
- బ్రోకలీ
- బ్రసెల్స్ మొలకలు
- క్యాబేజీ
- క్యారెట్లు (ముడి)
- బెల్ పెప్పర్స్
- కాలీఫ్లవర్
- సెలెరీ
- మిరపకాయలు
- వంగ మొక్క
- మొక్కజొన్న
- డాండెలైన్ (ఆకుపచ్చ)
- కాలే
- పాలకూర
- పుట్టగొడుగు
- ఆకుపచ్చ ఆలివ్
- తెల్ల బంగాళాదుంప
- ముల్లంగి
- పచ్చి బచ్చలికూర
- మొలకెత్తు
- టొమాటో
- టర్నిప్.
అలా కాకుండా, చల్లని మరియు కార్బోనేటేడ్ పానీయాలను నివారించడం మంచిది మరియు వండని పండ్లు మరియు కూరగాయలు, ఘనీభవించిన ఆహారాలు మరియు మిగిలిపోయిన వాటిని తినకూడదు. అలాగే, డీహైడ్రేషన్‌ను నివారించడానికి తగినంత నీరు త్రాగాలి.
మీ శరీరంలో వాత స్థాయిలను ఆప్టిమైజ్ చేయడానికి ఆయుర్వేద మూలికలు
సహజంగా లభించే వివిధ మూలికలు వాత-ఆప్టిమైజింగ్ లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. కింది జాబితా అదనపు వాటాను నిర్వహించడంలో సహాయపడే అటువంటి మూలికలను పంచుకుంటుంది.
- అల్లం : మీ ఆహారం మరియు టీలో అల్లం జోడించడం వల్ల కీళ్ల నొప్పులు తగ్గుతాయి మరియు కండరాల బలాన్ని పెంచుతాయి, అదనపు వాత లక్షణాలను నిర్వహించడంలో మీకు సహాయపడతాయి. అల్లం శరీరంలో వాంఛనీయ స్థాయిలను పునరుద్ధరించడంలో సహాయపడుతుంది.
- ఏలకులు (ఎలైచి) : ఏలకులు ఆరోగ్యకరమైన మసాలా, ఇది మూడు దోషాలను (వాత, పిట్ట , కఫ ) సమతుల్యం చేయడంలో సహాయపడుతుంది . అదనపు వాటాతో, ఏలకులు జీర్ణక్రియకు, ఉబ్బరాన్ని తగ్గించడానికి మరియు గ్యాస్ పరిస్థితులను నిర్వహించడంలో సహాయపడతాయి, చివరికి వాతాన్ని శాంతింపజేస్తాయి. మీరు మీ ఆహారంలో ఏలకులను జోడించవచ్చు లేదా టీ లేదా విత్తనాలను నమలవచ్చు - ఇది దుర్వాసన నుండి కూడా సహాయపడుతుంది.
- పసుపు (హల్దీ) : హల్దీ అనేది భారతీయ ఉపఖండంలో ఒక సాధారణ వంటగది పదార్ధం మరియు ముఖ్యమైన ఆయుర్వేద ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. హల్దీని క్రమం తప్పకుండా మితంగా తీసుకోవడం వల్ల జీవక్రియను పెంచడానికి, రక్త ప్రసరణను పెంచడానికి మరియు ఆరోగ్యకరమైన హృదయ స్పందన రేటును నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. పసుపులో కర్కుమిన్, యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ, యాంటీఆక్సిడెంట్ మరియు క్యాన్సర్ నిరోధక సమ్మేళనం ఉంటుంది. అంతే కాకుండా, ఇది శరీరంలోని అదనపు వాతాన్ని తగ్గించడంలో కూడా సహాయపడుతుంది. మా పసుపు మెరుపులు పసుపు వినియోగాన్ని గతంలో కంటే మరింత అందుబాటులోకి తెచ్చాయి.
- అశ్వగంధ (వితానియా సోమ్నిఫెరా) : అశ్వగంధ మూలిక వివిధ ఆయుర్వేద ఆరోగ్య ప్రయోజనాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. అశ్వగంధ పౌడర్ కార్టిసాల్ స్థాయిలను తగ్గించడానికి, ఒత్తిడిని నిర్వహించడానికి, తక్కువ ఆందోళనను మరియు నిద్రలేమిని అధిగమించడానికి సహాయపడుతుంది. అదనంగా, అశ్వగంధ మూలికలో పునరుజ్జీవనం మరియు వాత శాంతింపజేసే లక్షణాలు ఉన్నాయి. మీరు పచ్చి పొడి రూపంలో, హెర్బల్ జామ్‌గా , క్యాప్సూల్స్‌గా లేదా అశ్వగంధ మెరుపుల రూపంలో తీసుకోవడం ద్వారా అశ్వగంధ యొక్క మంచితనాన్ని పొందవచ్చు .
- బ్రాహ్మి (బాకోపా మొన్నీరి) : బ్రాహ్మి అనేది ఒత్తిడిని తగ్గించే లక్షణాలతో కూడిన ఆయుర్వేద మూలిక, అందుకే ఇది భావోద్వేగాలను సమతుల్యం చేయడంలో కూడా సహాయపడుతుంది. అంతేకాకుండా, బ్రహ్మి నిద్ర నాణ్యతను మెరుగుపరచడంలో మరియు వాత దోషాన్ని ఆరోగ్యకరమైన స్థాయికి తీసుకురావడానికి కూడా సహాయపడుతుంది. భోజనానికి ముందు రోజుకు రెండుసార్లు బ్రాహ్మీ ఘృతం తీసుకోవడం (వైద్యునిచే సూచించబడిన పరిమాణంలో) వాంఛనీయ వాత స్థాయిలను నిర్వహించడానికి, జ్ఞాపకశక్తిని మెరుగుపరచడానికి మరియు ఒత్తిడిని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
ఇవి కాకుండా, మీరు కీళ్ల నొప్పులు, దృఢత్వం మరియు ఇలాంటి వాత దోష లక్షణాలను తగ్గించడానికి మహానారాయణ తైలం కూడా ఉపయోగించవచ్చు. ఇది అశ్వగంధతో తయారు చేయబడింది, ఇది అన్ని జీవిత దశలలో ఆరోగ్యకరమైన వాత దోష స్థాయిలను నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది.
వాత దోషాన్ని సమతుల్యం చేయడానికి ఇంటి నివారణలు
మీ శరీరంలోని అదనపు వాటా అనేక ఆందోళనలకు దారితీస్తుంది, ముఖ్యంగా పొడి మరియు చలికి సంబంధించినది. వాస్తవానికి, ఇది అసౌకర్యంగా ఉంటుంది. అలాగే, మరింత తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, వాత తీవ్రతరం ఆందోళనకు దారితీయవచ్చు. అదృష్టవశాత్తూ, కొన్ని పరిష్కారాలు అదనపు వాటా స్థాయిలను నిర్వహించడంలో మరియు తగ్గించడంలో సహాయపడవచ్చు.
శరీరం నుండి అదనపు వాతాన్ని ఎలా తొలగించాలో క్రింది వాత దోష నివారణలు మరియు వంటకాలను చూద్దాం.
- బ్రాహ్మి ఆకులతో హెర్బల్ టీ : వాతాన్ని ఆరోగ్యకరమైన స్థాయికి తీసుకురావడానికి మీరు బ్రాహ్మి ఆకులను ఉపయోగించి హెర్బల్ టీని తయారు చేసుకోవచ్చు. హెర్బల్ టీలో యాంటీఆక్సిడెంట్లు పుష్కలంగా ఉంటాయి మరియు కెఫిన్‌కు ఆరోగ్యకరమైన ప్రత్యామ్నాయం.
- ఆహారంలో వెల్లుల్లిని జోడించండి : తగిన పరిమాణంలో మీ భోజనానికి రుచి మరియు ఆరోగ్యాన్ని జోడించవచ్చు, వాత స్థాయిలను శాంతింపజేయడంలో సహాయపడుతుంది. మీ స్పైసీ సూప్‌లు లేదా వండిన కూరగాయలకు ఒక టీస్పూన్ వెల్లుల్లి పేస్ట్ జోడించండి.
- నెయ్యితో వండిన ఆహారం : నెయ్యి అధిక వాత స్థాయిలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది మరియు అసహ్యకరమైన పొడిని తొలగిస్తుంది. గోరువెచ్చని చపాతీలు లేదా అన్నంపై తాజా నెయ్యి చల్లి, దాని పోషక లక్షణాలను ఆస్వాదించండి.
- తేనె మరియు పసుపు పేస్ట్ : పసుపుతో తేనె మిక్స్ చేసి, ప్రతిరోజూ ఒక చెంచా తీసుకోండి.
- మీ ఆహారంలో పాలను జోడించండి : పాల ఉత్పత్తులు మరియు స్వీట్లు, మితంగా తీసుకుంటే, అదనపు వాటాను నిర్వహించడంలో సహాయపడుతుంది.
- మితమైన వ్యాయామం : వాత కదలికకు సంబంధించినది కాబట్టి, తీవ్రమైన వ్యాయామం అసమతుల్యతకు దారితీయవచ్చు. బరువు మోసే వ్యాయామాల వంటి స్థిరత్వం మరియు బలాన్ని సృష్టించే మితమైన వ్యాయామాలు చేయండి.
- ఆయిల్ మసాజ్ : పొడి చర్మాన్ని విలాసపరచడానికి మరియు రక్త ప్రసరణ మరియు కీళ్ల ఆరోగ్యాన్ని పెంపొందించడానికి, ప్రతిరోజూ ఉదయం మీరు స్నానం చేసే ముందు ధన్వంతరం తైలం వంటి పూర్తి పోషకాహార నూనెతో ఆయుర్వేద మసాజ్‌లో పాల్గొనండి. వారానికి రెండు-మూడు సార్లు గోరువెచ్చని నీలిబ్రింగడి కేరమ్‌తో మీ తలకు మసాజ్ చేయండి మరియు మీరు షాంపూ చేయడానికి ముందు నూనెను ఒక గంట లేదా రెండు గంటలు అలాగే ఉంచాలి.
వెచ్చని బట్టలు ధరించడం, తల మరియు శరీరానికి మసాజ్ చేయడం, ఎక్కువసేపు ఉపవాసం ఉండకపోవడం, మీ నిద్ర చక్రం మెరుగుపరచడం మరియు ఒత్తిడిని తగ్గించే చర్యలలో పాల్గొనడం మంచిది.
శక్తివంతమైన, సౌకర్యవంతమైన, సృజనాత్మక వాత దోషం అసమతుల్యమైనప్పుడు, అది అనేక ఆరోగ్య సమస్యలకు దారి తీస్తుంది. సాధారణ గ్రౌండింగ్ జీవనశైలి వాత దోష సమతుల్యతను సాధించడంలో మీకు సహాయపడుతుంది, కాబట్టి మీరు దూరంగా ఉండరు.
కింది చిట్కాలు వాత వికృతిని ఆప్టిమైజ్ చేయడంలో సహాయపడవచ్చు:
కీ టేకావేలు
కొన్ని ఆరోగ్య సంబంధిత అసౌకర్యాలను నివారించడానికి అధిక వాటాను నిర్వహించడం చాలా ముఖ్యం. ఈ బ్లాగ్ అధిక వాత, మూలికలు మరియు ఇంటి నివారణలతో వ్యవహరించే వివిధ పద్ధతులను చర్చించింది.
మనం నేర్చుకున్న వాటిని ఒక్కసారి చూద్దాం.
- అధిక వాటా స్థాయిలు చర్మం, జుట్టు, పెదవులు, చెవులు మరియు కీళ్లపై పొడిబారడానికి కారణమవుతాయి మరియు ఉబ్బరం, గ్యాస్, మలబద్ధకం మరియు నిర్జలీకరణానికి దారితీస్తుంది.
- అత్యంత శీతల వాతావరణం, చల్లని ఆహారం మరియు ఇతర కారకాలు వాత వికృతిని ప్రేరేపించగలవు.
- వాత స్థాయిలను నిర్వహించడానికి, వేడిగా ఉండే సూప్‌లు, కూరలు, ఉడికించిన కూరగాయలు మరియు త్వరగా జీర్ణం కానటువంటి కొంచెం పోషకమైన భోజనం తీసుకోవడం మంచిది.
- ఆరోగ్యకరమైన వాత స్థాయిలను నిర్వహించడానికి, వివిధ ఆహారాలకు దూరంగా ఉండాలి.
- ఏలకులు, పసుపు, అశ్వగంధ మరియు బ్రాహ్మి వంటి ఆయుర్వేద మూలికలు తీవ్రతరం అయిన వాతాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి.
- సహజ మూలికలతో సహా అనేక గృహ నివారణలు మరియు వంటకాలు వాత స్థాయిలను నిర్వహించడంలో సహాయపడతాయి.
మీ వాటా మరియు ఇతర దోష స్థాయిలను నిర్వహించడానికి ఉత్తమ ఉపాయం ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి ఎంపికలతో ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం మరియు దినచర్యను కలిగి ఉండటం. అయితే, ఈ బ్లాగ్ అదనపు వాటాను శాంతపరచడానికి చిట్కాలు మరియు నివారణలను చర్చించింది. ఆశాజనక, ఇది సహాయకారిగా ఉంది.
సమీక్షకుడి గురించి
