మైగ్రేన్, తలనొప్పి ఏమిటి అది ఎలా ఎందుకు వస్తుంది అవగాహన కోసం ౹౹ వైద్య నిలయం ౹౹ నవీన్ నడిమింటి ౹౹ Ram Karri

మైగ్రేన్, తలనొప్పి: లక్షణాలు, చికిత్సా విధానం&తలనొప్పి అంటే ఏమిటి? అది ఎలా ,ఎందుకు వస్తుంది?అవగాహనా కోసం నవీన్ నడిమింటి సలహాలు పరిష్కారం మార్గం

తల భాగంలో కలిగే బాధనే తలనొప్పి అంటారు.తల చుట్టూ వుండే కండరాలూ, రక్తనాళాలూ, నరాలూ, కపాలంలో వుండే ఎముకల పై పొరా ,బ్రెయిన్ ని చుట్టుకుని వుండే "మెనింజెస్ "అనే పొరలూ,ఇవన్నీ నొప్పిని తెలియజేసే రిసెప్టార్స్ ని కలిగి వుంటాయి.
మరీ ముఖ్యంగా మెదడు అడుగు భాగం ఈ నొప్పికి తీవ్రంగా స్పందిస్తుంది. విచిత్రంగా మెదడులో పెయిన్ రిసెప్టార్స్ లేని కారణం వల్ల,మెదడుకి దెబ్బతగిలినా,కోసినా కూడా నొప్పి తెలియదు.
వాపు కారణం గానో ,కణుతుల కారణంగానో అది వ్యాకోచించి ఒత్తిడి పెరిగినపుడు మాత్రమే నొప్పి తెలుస్తుంది.
తల నొప్పి ఎలా వస్తుందంటే, యేదయినా దెబ్బ తగిలినపుడు పెయిన్ రిసెప్టార్స్ స్పందించి,అక్కడున్న నాడీ కణాలలో తీవ్రమయిన స్పందనలని కలగ జేస్తాయి, తద్వారా పెప్టయిడ్స్, సిరటోనిన్ అనే పదార్థాలు అనే పదార్థాలు విడుదలవుతాయి. ఇవి మెదడు పొరలలోనూ,రక్తనాళాలలోనూ,వాపుని కలగ జేస్తాయి. రక్తనాళాలు వ్యాకోచిస్తాయి కూడా .ఈ కార్యక్రమమంతా నొప్పిని మెదడుకు తెలియ జేస్తుంది. కొన్ని రకాల మందులు ఈ సిరటోనిన్ ని బ్లాక్ చేయడం ద్వారా తలనొప్పిని తగ్గిస్తాయి.

తలనెప్పులూ రకాలు

IHS ఇంటర్నేషనల్ హెడ్ ఏక్ సొసైటీ వారు తలనెప్పులని ప్రధానంగా రెండు రకాలుగా విభజించారు.

ప్రయిమరీ హెడేక్స్

సెకండరీ హెడేక్స్

ప్రయిమరీ హెడేక్స్ తల చుట్టూ వుండే కండరాలలోనూ, రక్తనాళాలలోనూ, నరాలలోనూ యేదైనా వత్తిడి కలిగినపుడూ లేదా యేదైనా దెబ్బ తగిలినప్పుడూ వచ్చే తలనెప్పులు.
ఇవి 20-40 సంవత్సరాల వయసులో వస్తూ వుంటాయి.
తలనెప్పులలో తొంభై శాతం నెప్పులు ప్రయిమరీ హెడేక్సే.
ఇవి తరచూ వస్తూ పోతూ వుంటాయి. ప్రమాదంలేనివి. వీటికి యే ఇతర జబ్బులూ కారణం కాదు. ఇందాక చెప్పుకున్నట్టు మెదడులో జరిగే రసాయనిక చర్య వీటికి కారణమని భావిస్తున్నారు.

కారణాలు

అలసట, శారీరకంగా గానీ ,మానసికంగా గానీ కలిగే ఒత్తిడి

నిద్రలేమి

అతినిద్ర

ఎక్కువగా ఏడవటం ,వేదన చెందడం

డీహైడ్రేషన్

మలబధ్ధకం

కంప్యూటర్ల ముందూ,ఆఫీసులోనూ,పని చేసే చోట ఒకె పొజిషన్లో ఎక్కువ సేపు కూచోవడం వలన కండరాలు పట్టేయడం.

ఇవి సర్వ సాధారణ మయిన కారణాలు.

మళ్లీ ప్రయిమరీ హెడేక్స్ ని మూడు రకాలుగా విభజించ వచ్చు అవి టెన్షన్ హెడేక్స్ , క్లస్టర్ హెడేక్స్ , మైగ్రేన్ లేక వాస్క్యులర్ హెడేక్స్.

✍టెన్షన్ హెడేక్: ఇది చాలా కామన్ గా వచ్చే తలనొప్పి. ప్రతి యేటా ప్రపంచ జనాభాలో 1.6 బిలియన్ల మంది దీని బారిన పడుతూ వుంటారు. ఇది ఆడవాళ్లలో ఎక్కువగా కనపడుతుంది.

✍శారీరక లేదా మానసిక ఒత్తిడి ముఖ్య కారణం.

లక్షణాలు: తలచుట్టూ బిగించినట్లుగా, టైట్ గా అనిపిస్తుంది.

సాధారణంగా మధ్యాహ్నం పూట వస్తుంది.

మెడ నుండీ,తలకు గానీ,తల నుండీ మెడకు గానీ వ్యాపిస్తుంది.

కొన్ని గంటలనుండీ కొన్ని రోజుల వరకూ వుండవచ్చు.
*క్లస్టర్ హెడేక్స్:* ఇవి మగ వారిలో ఎక్కువ కనపడతాయి. తలకు ఒక పక్కన వస్తుంది, ఒక కంటి చుట్టూ నొప్పిగా వుంటుంది, కన్ను ఎర్రబడటం, నీరు కారడం. ఒక్కొక్క సారి కన్ను మూతబడటం,బుగ్గ వాచడం కూడా జరగ వచ్చు.
ఈ తలనొప్పి రోజులో అప్పుడప్పుడూ వచ్చిపోతూ ఉంటుంది.
అలా కొన్ని వారాలూ, నెలలూ కనపడి మళ్లీ కొంతకాలం అసలు కనపడక పోవచ్చు, అందుకే వీటిని "క్లస్టర్ హెడేక్స్ "అంటారు.
ఇవి రావడానికి కారణం "హైపోథలామస్ "(బయలాజికల్ క్లాక్ )లో యేర్పడినఅసాధారణ పరిస్థితి అని భావిస్తున్నారు
ప్రతి యేటా ఒక మిలియన్ పైగా దీని వలన బాధ పడుతున్నారు.అందువలన విలువైన పనిగంటలు నష్టపోవలసి వస్తుంది.దీనికి చికిత్స "ట్రిప్టాన్ "గ్రూపు మందులు వాడటం
మైగ్రేన్ లేక వాస్క్యులర్ హెడేక్ : దీనినే పార్శ్వనేప్పి అంటారు. ఇది చాలా తీవ్రమయిన నొప్పి. తలకు ఒక పక్కనే వస్తుంది. ఏటా 848 మిలియన్ల మంది ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఈ సమస్యతో బాధ పడుతున్నారు.
నొప్పి లక్షణం: ధన్ ధన్ మని కొట్టుకుంటున్నట్టూ,సుత్తులతో మోదుతున్నట్టూ వుంటుంది ,దీనినే "థ్రాబింగ్ లేక పల్సటైల్ హెడేక్ "అంటారు.ఇది ఆడవారిలో ఎక్కువగా కనపడుతుంది.
తలనొప్పితో పాటు వికారం ,వాంతులూ వుంటాయి,కాంతినీ ,శబ్దాలనీ తట్టుకోలేక పోవడం,చీకటినీ,నిశ్శబ్దాన్నీ కోరుకోవడం దీని లక్షణాలు.
కొన్ని గంటల నుంచి కొన్నిరోజులపాటు వేధిస్తుంది. పని గంటలు నష్టపోవడానికి కూడా కారణమవుతుంది. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనారోగ్యంతో పనిమానెయ్యడానికి ఆరవ ప్రధాన కారణంగా మైగ్రేన్ నిలుస్తోందని స్టాటిస్టిక్స్ చెబుతున్నాయి.
కారణం: జెనెటిక్ కారణాలతో పాటు , పరిసరాలూ వాతావరణ పరిస్థితులూ కూడా ప్రభావం చూపుతాయంటున్నారు.
కొంతకాలం క్రితం మెదడులోని రక్త నాళాలలో కలిగే మార్పులు కారణం అనుకునే వారు,ఇప్పుడు నరాల పనితీరు సక్రమంగా లేకపోవడం మైగ్రేన్ కి కారణమని భావిస్తున్నారు,అలా వాస్క్యులర్ థీరీ వెనక్కు వెళ్లిపోయింది.

👉🏿మైగ్రేన్ తలనొప్పి కి ముందు గా హెచ్చరించే సూచనలు

కళ్ల ముందు జిగ్ జాగ్ లైన్లు కనపడటం

కళ్లు చీకట్లు కమ్మడం

కళ్ల ముందు వెలుతురు

కళ్లలో నీళ్లు రావడం

కళ్లెర్ర బడటం

చెవులలో శబ్దాలు

మాట్లాడలేకపోవడం

శరీరం ఒక పక్క సూదులు గుచ్చినట్టు వుండటం

ఇన్వాలెంటరీ జెర్కీ మూవ్‌మెంట్స్
ఈ లక్షణాలు మైగ్రేన్ తలనొప్పి రాబోతోందని సూచిస్తాయి వీటినే "ఆరా "అంటారు.

ట్రిగ్గరింగ్ ఫ్యాక్టర్స్

కొన్ని రకాల ఘాటైన వాసనలూ

కొన్ని రకాల ఆహార పదార్థాలూ

నిద్రలేమి

మలబధ్ధకం

ఒత్తిడి

ప్రీ మెన్సట్రువల్ టెన్షన్

ఆల్కహాల్ ముఖ్యంగా రెడ్ వైన్

స్మోకింగ్

ఇవన్నీ మైగ్రేన్ తలనొప్పిని ప్రేరేపిస్తాయి వీటినే ట్రిగ్గర్ ఫాక్టర్స్ అంటారు.

మైగ్రేన్ వచ్చి తగ్గిన వెంటనే కూడా మందకొడిగానో,అత్యుత్సాహంగానో ,డిప్రెషన్ గానో కనిపించవచ్చు, నీరసం, నిస్త్రాణ, మూడీగా వుండటం కూడా జరగవచ్చు.

*👉🏿మైగ్రేన్ ని మళ్లీ మూడు రకాలు గా కూడా విభజిస్తారు*

*క్లాసికల్ మైగ్రేన్ :* ఆరా "లక్షణాలుంటాయి , తలనెప్పీ, వాంతులుంటాయి
*కామన్ మైగ్రేన్ :* "ఆరా "వుండదు ,తలనెప్పీ , వాంతులుంటాయి
*కాంప్లికేటెడ్ మైగ్రేన్ :* నరాలలో చచ్చు వచ్చినట్టుంటుంది (న్యూరలాజికల్ డెఫిసిట్ )
ప్రివెన్షన్ లేక మైగ్రేన్ రాకుండా నిరోధించడం ఒకనెలలో నాలుగు అటాక్స్ కంటే ఎక్కువ వస్తే ,మైగ్రేన్ రాకుండా నిరోధించేందుకు మందులు వాడతారు
*సెకండరీ హెడేక్స్:* ఇవి శరీరంలోని కొన్ని వ్యాధుల ప్రభావం వలన కలిగే తలనెప్పులు.
జ్వరాలు, వైరల్ ,బాక్టీరియల్ ,టి.బీ,లేదా చీము గడ్డల వలన వచ్చే జ్వరాలు
తలకు, బలమైన దెబ్బ తగిలి నప్పుడు----బ్రెయిన్లో రక్తం గూడు కట్టినా,కపాలం ఎముక చిట్లినా, రక్తస్రావమయినా, కంకషన్ ఇంజురీ (అంటే అదురు దెబ్బ)అయినా
పళ్లకి సంబంధించిన వాపులూ,దెబ్బలలోనూ
కళ్లు: దృష్టి దోషాలూ,ట్యూమర్లూ,అక్యూట్ కంజెస్టివ్ గ్లాకోమా
చెవి సమస్యలలో: వాపులూ, చీముగడ్డలూ
ముక్కు సమస్యలలో: ఇందులో ముఖ్యంగా చెప్పుకోవలసింది "సైనసైటిస్ "లో వచ్చే "సైనస్ హెడేక్ " నుదురు దగ్గర,ముక్కు మొదట,బుగ్గల ఎముకల దగ్గర నొప్పి అనిపిస్తుంది,ముందుకు వంగినా దగ్గినా తుమ్మినా ఎక్కువ అవుతుంది.
జీర్ణాశయ సమస్యలు, వాంతులు,విరోచనాలు,
బి.పి ఎక్కువయినప్పుడు
బ్రెయిన్ ట్యూమర్ ,ఇతర కాన్సర్లలో తలనెప్పే ప్రధాన లక్షణం
స్ట్రోక్ లో బ్రెయిన్ స్ట్రోక్ లో తలనొప్పి ఎక్కువగా వుంటుంది
గర్భిణీ లో తలనెప్పీ, బి.పి పెరగడం గుర్రపు వాతానికి దారి తీస్తాయి.
చిన్న పిల్లలలో అంటే 10-20మధ్య వయసు వారిలో మెదడులో చేరిన పురుగుల గుడ్లు తలనొప్పికీ,ఫిట్స్‌కీ కారణమవు తాయి
మెనింజైటిస్,ఎన్ సెఫలైటిస్ వీటిలో తీవ్రమైన తలనొప్పి వుంటుంది.
*👉🏿కొన్ని విచిత్రమైన తలనెప్పులు*
*ప్రయిమరీ కాఫ్ హెడేక్:* తీవ్రమైన దగ్గుతెర వచ్చాక కానీ, తుమ్ములు వచ్చాక కానీ వచ్చే తీవ్రమైన తలనొప్పి
*ప్రయిమరీ ఎక్జర్షనల్ హెడేక్:* వ్యాయామం తర్వాత వచ్చే తలనొప్పి
*ఐస్క్రీమ్ హెడేక్‌:* చాలా చల్లగా వున్న ఆహార పదార్థాలని త్వరగా తినడం వలన వచ్చే తలనొప్పి.
*రిబౌండ్ హెడేక్‌:* తలనొప్పి మందులు ఎక్కువగా వాడి హఠాత్తుగా ఆపేయడం వలన కలిగే తలనొప్పి
*👉🏿ప్రయిమరీ సెక్స్ హెడేక్:* సంయోగం తర్వాతా, సుఖప్రాప్తి సమయంలోనూ వచ్చే తలనొప్పి .అప్పుడప్పుడూ దీనికి సబ్ అరఖ్నాయిడ్ హెమరేజ్ కారణమవుతూ వుంటుంది. అందుకే అశ్రధ్ధ చేయగూడదు.

అయితే తల నెప్పులు సాధారణ కారణాల వలన ,వస్తున్నాయా? లేక అసాధారణమైన ,ప్రమాదకరమైన జబ్బుల వలన వస్తున్నాయా తెలుసుకుని ,జాగ్రత్తగా తగిన పరీక్షలు చేసి వ్యాధిమూలాలను అన్వేషించి తగిన చికిత్స ఇవ్వడం వలన ప్రాణప్రమాదాలను తప్పించవచ్చు.
తలనొప్పి తో బాటు ఈ కింది లక్షణాలు కనపడితే తప్పనిసరిగా,ఆ తలనొప్పి కారణాన్ని శోధించాలి

జ్వరం వుండడం

బరువు తగ్గడం

నలభై యేళ్ల వయసు తర్వాత తలనొప్పి రావడం

కాన్సర్ ,హెచ్ .ఐ.వి లాంటి వ్యాధులు వుండడం

హఠాత్తుగా తలనొప్పి తీవ్రమవడం

తలకి దెబ్బ తగిలాక తలనొప్పి రావడం

స్పృహ కోల్పోవడం&ఫిట్స్ రావడం&కాళ్లూ చేతులూ చచ్చుబడటం
*👉🏿వ్యాధి నిర్థారణ*
       తలనొప్పి అనేది నిజం చెప్పాలంటే జబ్బు కాదు .అనేక జబ్బులలో కనపడే ఒక లక్షణం. రోగితో మాట్లాడి ,వ్యాధి లక్షణాలు సమగ్రంగా తెలుసు కోవడం వలన చాలావరకూ వ్యాధి నిర్థారణ జరిగిపోతుంది అంటే అది ప్రయిమరీ హెడేకా?,సెకండరీ హెడేకా? అనేది అవగాహనవుతుంది.
ప్రయిమరీ హెడేక్ కి కారణమైన శారీరక మానసిక ఒత్తిడిని తగ్గించుకోమని సలహా ఇవ్వడంతో పాటు ,పెయిన్ కిల్లర్స్ అదీ ప్రమాదం కలిగించని పారసిటమాల్ ,అసిటమైనోఫెన్ లాంటి మాత్రలు డాక్టర్ సలహాపై వాడొచ్చు
సెకండరీ హెడేక్‌లో
బి.పి చెక్ చేయడం
రక్త పరీక్షలునిర్వహించడం
న్యూరలాజికల్ పరీక్షలు నిర్వహించడం
ఎక్స్ రే పరీక్షలు
సి.టి స్కాన్
యం.ఆర్ .ఐ
సి.టి. యాంజియో గ్రామ్
ఇవన్నీవ్యాధి నిర్థారణకీ ,తలనొప్పికి మూలకారణాన్ని అన్వేషించడానికీ తోడ్పడతాయి. ఒకసారి తలనొప్పికి మూలకారణం తెలిశాక,చికిత్స సులువవుతుంది.
👉🏿చికిత్స*
       ప్రయిమరీ హెడేక్స్ ని తగ్గాలంటే పాటించాలిసిన విషయాలు
ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడం
రిలాక్సేషన్ టెక్నిక్స్ పాటించడం
క్రమం తప్పని వ్యాయామం. దీనివలన కండరాలు రిలాక్సవుతాయి.
వేళ తప్పని సమతుల మితాహారం
మైగ్రేన్ వున్న వాళ్లు, కొన్ని పదార్థాలు తీసుకోకూడదు. ఛీజ్ ,నట్స్ ,ఆల్కహాల్ ,స్మోకింగ్ వీటికి దూరంగా వుండాలి, తమకు పడని వాసనలకి కూడా దూరంగా వుండటం మంచిది.
రోజుకి కనీసం యెనిమిది గంటలు చక్కని ప్రశాంతమైన నిద్ర పోతే చాలా వ్యాధులు దూరంగా వుంటాయి.
గోరు వెచ్చని నీటితో స్నానం,యోగా,మెడిటేషన్ లాంటివి మానసిక ఒత్తిడిని తగ్గించి ప్రశాంతతను కలిగిస్తాయి.
ఇలా జీవన శైలిలో మార్పులు చేసుకోవడంతో పాటు అవసరమైతే డాక్టర్ సలహాతో ప్రమాదంలేని పెయిన్ కిల్లర్స్ ని యెంచుకుని వాడాలి.
చిన్నపిల్లలలో యాస్పిరిన్ వాడకూడదు.
మైగ్రేన్ తలనెప్పులుండే వాళ్లు ప్రశాంతంగా చీకటి గదిలో చల్లని వాతావరణంలో సేదదీరడంతో పాటు, సుమా ట్రిప్టాన్ ,ఆమ్లో ట్రిప్టాన్ , తోపాటు ట్రైసైక్లిక్ యాంటీ డిప్రెసెంట్స్ ని చికిత్సకోసమూ,తరచూ ఎటాక్స్ రాకుండా ప్రొఫైలాక్టిక్ గానూ కూడా వాడవచ్చు.
ఇంకా ఇతర లక్షణాలను బట్టి మందులు వాడుకోవాలి అంటే వాంతులవుతుంటే వాంతుల మందులు వాడటం అలా..
మెనింజైటిస్ ,బ్రెయిన్ ట్యూమర్ ఇంకా ఇతర జబ్బులవలన వచ్చే తలనెప్పులకి ,ఆయా వ్యాధులకి తగిన చికిత్స చేయడం ద్వారా తలనొప్పిని నివారించవచ్చు.
ఇంకా ఇతర లక్షణాలను బట్టి మందులు వాడుకోవాలి అంటే వాంతులవుతుంటే వాంతుల మందులు వాడటం అలా .మెనింజైటిస్ ,బ్రెయిన్ ట్యూమర్ ఇంకా ఇతర జబ్బులవలన వచ్చే తలనెప్పులకి ,ఆయా వ్యాధులకి తగిన చికిత్స చేయడం ద్వారా తలనొప్పిని నివారించవచ్చు.
ధన్యవాదములు 

మీ నవీన్ నడిమింటి 

 
సభ్యులకు విజ్ఞప్తి
*************

 మన  గ్రూపులో పెడుతున్న మెసేజ్ లన్నీ సభ్యులలో ఆరోగ్యం పట్ల ప్రాధమిక అవగాహన కోసమే అని గమనించాలి. వివిధ జబ్బులగురించి నివారణలు సూచనలు కూడా సభ్యులలో అవగాహన పెంచడానికి మాత్రమే ..మీ డాక్టరు కి ఇది ప్రత్యామ్నాయము కాదు. సభ్యులు గమనించాలి.