జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం - Memory Loss
జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడమనే రుగ్మత అంటే ఏమిటి?
జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం అనే రుగ్మతనే “మతి మెరుపు” అని కూడా అంటారు. ‘మర్చిపోవడమ’నే దానికి ‘మతి మరుపు’ లేక ‘జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడమ’నేది ఓ అసాధారణమైన రూపం. మతిమరుపు కల్గిన వ్యక్తి కొత్తగా రాబోయే సంఘటనలను మర్చిపోవచ్చు లేదా గతంలో కొన్ని జ్ఞాపకాలనూ మర్చిపోవచ్చు, లేదా కొన్నిసార్లు ఈ రెండింటినీ-అంటే రాబోయేవాట్ని, గత జ్ఞాపకాల్ని కూడా మర్చిపోవచ్చు. వయసు-సంబంధ జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడమనే రుగ్మత సాధారణం మరియు సాధారణంగా తీవ్రమైనది కాదు. “వృద్ధాప్య చిత్తవైకల్యం” అని దీన్ని పిలుస్తారు. మీ తాళంచెవుల్ని (keys) లేదా గొడుగు లేదా గడియారాన్ని చివరిగా ఎక్కడ ఉంచారో మర్చిపోవడమనే దాన్ని మామూలుగా అనుకున్నట్టు “జ్ఞాపకశకి కోల్పోవడం” అనరు. మీ తర్కం, తీర్పు, భాష మరియు ఇతర ఆలోచనా నైపుణ్యాలతో మీ జ్ఞాపకశక్తి నష్టం జోక్యం చేసుకుంటే, ఇది “చిత్తవైకల్యం” (dementia) అని పిలవబడుతుంది మరియు దీనికి వైద్యునిచే ఒక వివరణాత్మక పరిశోధన అవసరం.
దీని ప్రధాన సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు ఏమిటి?
మెమరీ నష్టంతో సంబంధం ఉన్న అత్యంత సాధారణ సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు:
- పాత సంఘటనలు లేదా మరీ ఇటీవలి సంఘటనలను మరచిపోవటం
- తగ్గిన ఆలోచనా సామర్థ్యం
- నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో సమస్య
- ఒక సంక్లిష్ట విధిలో దశల క్రమాన్ని గుర్తుచేసుకోవడంలో సమస్య
దీని ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
మరచిపోవడమనేదాన్లో కొంత మొత్తం వృద్ధాప్యంతో సంబంధం కలిగి ఉన్న ఒక సహజ దృగ్విషయం. వయసు-సంబంధ జ్ఞాపకశక్తి నష్టానికి కారణాలు:
- మెదడు యొక్క ఏ భాగానికైనా దెబ్బ తగలడంవల్ల నష్టం, ఇది కిందివాటివల్ల కావచ్చు:
- మెదడు కణితి (బ్రెయిన్ ట్యూమర్)
- బ్రెయిన్ ఇన్ఫెక్షన్
- కీమోథెరపీ
- హైపోక్సియా (మెదడుకు తగ్గిపోయిన ఆక్సిజన్ సరఫరా)
- గాయం కారణంగా మెదడు అదరడం
- స్ట్రోక్
- కింది మానసిక రుగ్మతల వంటివాటి కారణంగా జ్ఞాపకశక్తి నష్టం
- తీవ్ర ఒత్తిడి
- ద్విధృవీయ రుగ్మత (బైపోలార్ డిజార్డర్)
- కుంగుబాటు (డిప్రెషన్)
- జ్ఞాపకశక్తి నష్టం చిత్తవైకల్యం యొక్క చిహ్నంగా కనిపించవచ్చు:
- ఫ్రంటోటెంపరల్ డిమెన్షియా
- లెవీ బాడీ చిత్తవైకల్యం (మెదడులో ఆల్ఫా-సైనూక్లిన్ అనే ప్రోటీన్ అసాధారణంగా జమవడంవల్ల వచ్చే రుగ్మత)
- ఇతర కారణాలు:
- మద్యపానం లేదా మాదకద్రవ్య వ్యసనం
- మూర్ఛ
- థయామిన్ పోషక పదార్ధం లోపం వలన కొర్సాకోఫ్ రుగ్మత
దీనిని ఎలా నిర్ధారణ చేస్తారు మరియు దీనికి చికిత్స ఏమిటి?
జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడమనే రుగ్మత నిర్ధారణకు, డాక్టర్ మిమ్మల్ని కొన్ని ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఈ ప్రశ్నలకు మీ సమాధానాలు మీ ఆలోచనా సామర్థ్యాన్ని, జ్ఞాపకశక్తిని నిర్ణయిస్తాయి. జ్ఞాపకశక్తి నష్టం రుగ్మతను సరి చేయగల కారణాలను గుర్తించడంలో సహాయపడే ఇతర పరీక్షల్లో కొన్ని ఇలా ఉన్నాయి:
- ప్రత్యేక అంటువ్యాధులు లేదా పోషక స్థాయిలు గుర్తించడం కోసం రక్త పరీక్షలు
- CT స్కాన్ మరియు MRI వంటి మెదడు ఇమేజింగ్ పద్ధతులు
- అభిజ్ఞాత్మక (కాగ్నిటివ్) పరీక్షలు
- కటి రంధ్ర పరీక్ష (లేక లుంబార్ పంక్చర్)
- సెరిబ్రల్ ఆంజియోగ్రఫీ
జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడమనే రుగ్మతకు చికిత్స ఆ పరిస్థితి కారణంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. పోషకాహార లోపం విషయంలో, అనుబంధకాహారాల సేవనం జ్ఞాపకశక్తి నష్టాన్ని సులభంగా సరి చేస్తుంది. వయసు సంబంధిత జ్ఞాపకశక్తి నష్టం మరియు అల్జీమర్స్ వ్యాధి వంటి కొన్ని పరిస్థితులు పూర్తిగా నయం చేయబడవు. అంటువ్యాధులకు సంబంధిత సూక్ష్మజీవనాశక మందులతో (యాంటీమైక్రోబియల్స్తో) చికిత్స చేయవచ్చు. కొన్ని వ్యసనాల్ని అధిగమించడానికి కుటుంబం మద్దతు, వృత్తిపరమైన సలహాలు మరియు వ్యక్తియొక్క ఒక బలమైన దృఢ నిశ్చయం అవసరం.
ప్ర : మతి మరుపు (LOSS OF REMEMBRANCE) ఎందు వలన కలుగుతుంది ? దీనిని అధిగమించడం ఎలా ?
మతి మరుపు కలగడానికి అనేక మైన కారణాలను చెప్పుకోవచ్చు . అందులో ముఖ్యమైన కారణాలు :
03. ఒక్కో సారి కొన్ని కుటుంభ సమస్యల వలన లేదా బయటి సమస్యల వలన మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
04. కొన్ని అనుకోని సంఘటనల వలన మనసు కంట్రోల్ తప్పి మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
05. ఆర్ధిక , సామజిక , రాజకీయ , శారీరక బాధల వలన , ఆందోలనల వలన మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
06. ఆహార లోపం వలన మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
07. చుట్ట , బీడీ , సిగరెట్లు త్రాగడం వలన మరియు పొగాకు , తంబాకు నమలడం వలన , మత్తు పదార్ధాలు , డ్రగ్స్ వాడటం వలన మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
08. రెగ్యులర్ గా మాంసాహారం తీసుకోవడం వలన మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
09. ఇష్టం లేని వ్యక్తులు తారస పడినా , ఇబ్బంది అనిపించే వ్యక్తులు ఇంటికి వచ్చినా , ఇష్టం లేని వ్యక్తుల తో ప్రయాణం చేసినా , షాపింగ్ చేసిన మైండు కంట్రోల్ తప్పి , మైండ్ ఆన్ క్యాన్సియస్ లోకి వెళ్లి పోతుంది . అప్పుడు ఏమి జరిగింది , జరుగా బోయేదేదో గుర్తుండదు . మన పంచేంద్రియాలు అచేతనంగా ఉంది పోతాయి . ఆ విధంగా చేతిలోని స్టీరింగ్ చేయి సడలి ఆక్సిడెంట్లు కావచ్చు . చేతిలోని వస్తువులను మరిచి పోవచ్చు . అందువలన మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
10. అత్యంత ఇష్టమైన వ్యక్తులు చూసినా , కలిసినా , మాట్లాడినా ఆ సంతోషంలో , ఆ మైకంలో పడి , మన పంచేంద్రియాలు గాడి తప్పి నష్టాల బారిన లేదా కష్టాల బారిన పద వచ్చు .
11. ఆయాసం , అలసట , గాయాల పాలవడం , నిద్రలేమి మొదలగునవి కూడా మతి మరుపుకు దరి తీయవచ్చు .
12. వయస్సు మీద పడుతున్న కొలది మన పంచేంద్రియాల శక్తి తగ్గి పోతుంది . సుమారుగా 50 - 60 సం . రాలు దాటా మంటే వినికిడి శక్తి తగ్గి పోతుంది . కంటి చూపు మందగిస్తుంది , స్పర్శ జ్ఞ్యానం కోల్పోతాం . రుచి వాసన గుర్తించ లేక పోవచ్చు . మతి మరుపు ఏర్పడవచ్చు .
13. ఒంటరి తనం గా జీవించడం వలన మతి మరుపు పెరుగుతుంది . అలానే ఆయుస్సు కూడా తగ్గిపోతుంది .
మతి మ రుపు ను అధిగమించడం ఎలా ?
మతి మరుపు బారిన పడకుండా ఎవ్వరూ తప్పించుకోలేరు . అయినా కొన్ని ముందస్తు జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం వలన మతి మరుపు బారిన పడకుండా కొంత వరకు తగ్గించు కోవచ్చు . అవి ,
01. జన్యు పర లోపాలు జరుగకుండా రక్త సంబంధీకులైన , దగ్గరి మేన రికాలతో వివాహాలు జరుప కూడదు .
02. ముందు జాగ్రత్తగా ఆరోగ్య పరమైన చర్యలు తీసుకోవడం వలన , జన్యులోపాలు లేకుండా , మెంటల్ డిజార్డర్ లోపాలు లేని పిల్లలు జన్మించడానికి అవకాశముంటుంది .
03. రెగ్యులర్ గా హెల్త్ చెకప్ చేయించుకుని సరియయిన మందులు వాడటం వలన మతి మరుపును నివారించవచ్చు .
04. రెగ్యులర్ గా సమతుల్య ఆహారం , పాలు, పండ్లు , గ్రుడ్లు తీసుకోవడం వలన మతి మరుపును దూరం చేయవచ్చు .
05. రెగ్యులర్ గా మెడిటేషన్ , వ్యాయామం చేయడం వలన మతి మరుపును తగ్గించ వచ్చు .
06. ఎల్లప్పుడూ మానసికంగా , శారీరకంగా ఉత్సహంగా , ఉల్లాసంగా ఉండే విధంగా ప్లానింగ్ చేసుకోవాలి .
07. కనీసం రోజుకు 6 గంటలు ( వీలు కాకా పోతే ఏ సమయమైనా కావచ్చు ) నిద్రించే విధంగా ఏర్పాటు చేసుకోవాలి .
08. క్రమ బద్దంగా భోజనం చేయడం అలవరచు కోవాలి .
09. చుట్ట , బీడీ , సిగరెట్లు త్రాగడం వలన మరియు పొగాకు , తంబాకు నమలడం , మత్తు పదార్ధాలు , డ్రగ్స్ వాడటం మొదలైన వాటిని తగ్గించాలి .
10. రెగ్యులర్ గా మాంసాహారం తీసుకోవడం తగ్గించి , శాకాహారులు గా మారాలి .
11. ప్రతి వ్యక్తికి నిత్యం ఏర్పడే సమస్యలకు , బాధలకు , నష్టాలకు వేంటనే భీతి చెంద కూడదు . ఆందోళనకు గురి కాకూడదు .
12. అందరిలో కలిసి జీవించడం , ఆడటం , పాడటం , ఆహ్లాద కర వాతావరణంలో నివసించడం వలన మతి మరుపు ను నివారించ వచ్చు . ఆయుస్సును కూడా పెంచుకోవచ్చు .
జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం కొరకు మందులు
| Medicine Name | Pack Size | |
|---|---|---|
| Donep | Donep 10 Tablet | |
| Dr. Reckeweg Kali Brom 3x Tablet | Dr. Reckeweg Kali Brom 3x Tablet | |
| Schwabe Aethusa cynapium MT | Schwabe Aethusa cynapium MT | |
| Schwabe Anacardium orientale CH | Schwabe Anacardium orientale 10M CH | |
| Bjain Anatherum muricatum Mother Tincture Q | Bjain Anatherum muricatum Mother Tincture Q | |
| ADEL 2 Apo-Ham Drop | ADEL 2 Apo-Ham Drop | |
| Schwabe Anatherum muricatum CH | Schwabe Anatherum muricatum 12 CH | |
| Bjain Cannabis indica Dilution | Bjain Cannabis indica Dilution 1000 CH | |
| SBL Euonymus atropurpurea Dilution | SBL Euonymus atropurpurea Dilution 1000 CH | |
| ADEL 36 Pollon Drop | ADEL 36 Pollon Drop | |
| Bjain Withania somnifera Mother Tincture Q | Bjain Withania somnifera Mother Tincture Q | |
| Schwabe Aethusa cynapium LM | Schwabe Aethusa cynapium 0/1 LM | |
| ADEL 40 And ADEL 86 Kit | Adel 40 And Adel 86 Kit | |
| SBL Hydrocotyle Asiatica LM | SBL Hydrocotyle Asiatica 0/1 LM | |
| ADEL 48 Itires Drop | ADEL 48 Itires Drop | |
| Schwabe Anacardium orientale LM | Schwabe Anacardium orientale 0/1 LM | |
| Bjain Conium Maculatum Dilution | Bjain Conium Maculatum Dilution 1000 CH | |
| Dr. Reckeweg Anacardium Ori Dilution | Dr. Reckeweg Anacardium Ori Dilution 1000 CH | |
| ADEL 51 Psy-Stabil Drop | ADEL 51 Psy-Stabil Drop | |
| ADEL Anacardium Ori Dilution | ADEL Anacardium Ori Dilution 1000 CH | |
| SBL Kali Bromatum LM | SBL Kali Bromatum 0/1 LM | |
| ADEL 6 Apo-Strum Drop | ADEL 6 Apo-Strum Drop | |
| Schwabe Anacardium orientale MT | Schwabe Anacardium orientale MT |
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి